De Etruskische en later Romeinse stad Roselle lag aan de overkant van een nu verdwenen zoutmeer, Lacus Prelius, van Vetulonia. De overblijfselen zijn te zien in een interessant archeologisch gebied dat toegankelijk is voor het publiek, op een paar kilometer van Grosseto.

Roselle (Rusellae in het Latijn), was ooit een belangrijk centrum van de Etruskische beschaving en behoorde tot de Etruskische Dodecapolis, een confederatie van twaalf Etruskische steden die een politieke, economische en religieuze alliantie vormden. In 294 v.o.t. verloor het zijn politieke onafhankelijkheid aan Rome. Het trauma werd snel geabsorbeerd en de stad droeg zelfs bij aan de Afrikaanse expeditie van Scipio in de Tweede Punische Oorlog (205 v.o.t.). Archeologische onderzoeken hebben ook een belangrijke Romeinse fase en een aantal van de bijbehorende monumenten aan het licht gebracht: het forum, de basiliek, het amfitheater, de baden, het Augusteum en enkele woningen waaronder de elegante Domus dei Mosaici.

Er weren twee zittende beelden opgegraven die mogelijk keizer Augustus en zijn vrouw Livia voorstellen. Er zijn ook andere beelden geïdentificeerd, zoals die van Germanicus, Julia Livilla, Antonia Minor, Drusus Major, Drusus III, Agrippina Major, en keizer Claudius. Bij de opgravingen van het gebouw werd ook een bijzonder beeld gevonden van een man met een harnas aan. Tussen het Forum en het Augusteum is een kopie van het beeld te zien.

Silvanus

Het marmeren beeld in het Museo archeologico e d'arte della Maremma stelt de god Silvanus of Selvans voor, herkenbaar aan de vruchten en aren die hij in zijn armen houdt. De god Silvanus is een god van Latijnse (waarschijnlijk Etruskische) oorsprong. Hij werd pas vrij laat populair: hij verscheen aan het einde van de Romeinse Republiek en was erg geliefd tijdens de eerste drie eeuwen van het Keizerrijk[2].

De naam is dezelfde als het Latijnse Silvanus, god van de wilde natuur en de dieren, maar Selvans had een andere rol. Zijn naam komt namelijk voor op grensstenen en in een heilige inscriptie wordt hij tularia genoemd (een bijnaam afgeleid van het Etruskische tular, oftewel ‘grens’). Ook Horatius noemde Silvanus in een van zijn Epodes (II, 22) “tutor finium”, oftewel “beschermer van de grenzen”, waarbij hij putte uit een Etruskische traditie.

Selvans was dus de god die de grenzen bewaakte, die voor de Etrusken niet alleen vanuit civiel en administratief oogpunt, maar vooral ook vanuit religieus oogpunt erg belangrijk waren.[5]

In het oude Rome was Silvanus) beschermheer van de bossen. Hij is een genius loci (“geest van de plaats”).

Etymologie
De naam Silv?nus is afgeleid van het Latijnse silva, ‘bos, woud’. Hij is verwant aan de Latijnse woorden silvester, ‘wild, onbebouwd’, silvicola, ‘bewoonde bossen’, of silvaticus, ‘van het bos of struikgewas’[2]. De oorspronkelijke betekenis van het woord silva is dus ‘wild en onbebouwd bos’ [7]

De naam Silv?nus is afgeleid van het Latijnse silva, ‘bos, woud’. Hij is verwant aan de Latijnse woorden silvester, ‘wild, onbebouwd’, silvicola, ‘bewoonde bossen’, of silvaticus, ‘van het bos of struikgewas’[10]/ De oorspronkelijke betekenis van het woord silva is dus ‘wild en onbebouwd bos’ [7].

Silvanus is dus in de eerste plaats de god van de bossen en open plekken. Zijn functies evolueren echter snel en wordt hij geassocieerd met het plattelandsleven, herders, de grenzen van boerderijen en later meer in het algemeen met grenzen. Hij wordt ook aanbeden als huisgod (vergelijkbaar met de Lares) in de vorm van Silvanus Domesticus[8].

Sylvanus werd vergeleken met Faunus, eveneens een god van de wilde natuur. Sylvanus en Faunus heersen over onontgonnen gebieden die voldoende toegankelijk zijn om voor mensen interessant te zijn. Boeren proberen door middel van offers en voorzorgsmaatregelen deze landelijke goden gunstig te stemmen, zodat hun veestapel kan groeien en ze kunnen grazen in het bos. Sylvanus is waarschijnlijk slechts een van de aspecten van Faunus, silvicola Faunus, maar hij staat in schril contrast met het wellustige karakter van laatstgenoemde door zijn afstandelijkheid ten opzichte van vrouwen[9].

Hun duidelijke overeenkomsten komen in de hele Romeinse traditie voor en worden door verschillende onderzoekers aangehaald als bewijs van hun gemeenschappelijke identiteit. Faunus en Sylvanus overlappen elkaar sterk in hun goddelijke functie. Beiden worden gezien als goden van de wilde natuur, nauw verbonden met herders en aangeroepen om het vee te beschermen. Het verschil zit hem in hun cultus: Faunus had over het algemeen een stedelijke en openbare cultus, terwijl Sylvanus een particuliere, overwegend landelijke cultus had, die later werd overgebracht naar de Romeinse provincies [7]. Later bracht de interpretatio romana beide goden in verband met de Griekse god Pan[7].

Thomas van Aquino, christelijk theoloog, verwijst naar de bosgeesten in de Summa Theologica, in het hoofdstuk over engelen, vraag 51, art. III: “Velen beweren te hebben ervaren, of te hebben gehoord van anderen die het hebben ervaren, dat sylvanen en faunen (die in de volksmond incubi worden genoemd) zich vaak aan vrouwen hebben geopenbaard en met hen de liefde hebben bedreven; het zou dan ook onbeschaamd zijn om dit te ontkennen.”

Silvanus is bebaard, draagt een ontwortelde jonge cipres als stok en leent zijn bos uit aan de ossen van de boer. Hij blijft wanneer de kolonisatie dit bos in landbouwgrond verandert en wordt zo, paradoxaal genoeg, de god van de villa, van de landbouw. Hij is dan, bij gelegenheid, “een soort meer ruig Lare”[9].

In zijn werk De agri cultura brengt Cato de Oude in het midden van een bos een offer aan Mars Sylvanus voor de gezondheid van het vee[11].

Gewoonlijk wordt de god Sylvanus afgebeeld met een snoeimes en een kroon van klimop of dennen, zijn favoriete boom. Soms wordt de dennentak die zijn kroon vormt vervangen door een cipres tak, vanwege zijn genegenheid voor de jonge Cyparissus die volgens sommige auteurs in een cipres werd veranderd.
Cyparissus was een jongen die geliefd was bij Apollo. De favoriete metgezel van Cyparissus was een getemd hert, dat hij per ongeluk doodde met zijn jacht speer terwijl het lag te slapen in het bos. Het verdriet van de jongen was zo groot dat hij veranderde in een cipres, de boom die een klassiek symbool van rouw zou worden. Een van de mooiste verhalen die de cipres aan de dood koppelen werd neergeschreven door Ovidius. Het is de bekendste overlevering van de mythe van Kyparissos.

De landelijke cultus van Sylvanus wordt beoefend om het vee te beschermen. In de tijd van de Republiek wordt zijn ritueel alleen beschreven door Cato, die Sylvanus in verband brengt met Mars. Het wordt met name in het bos uitgevoerd met offers van graan, vet, vlees en wijn. In de keizertijd wordt Sylvanus vereerd als de beschermer van het vee en de herders, zoals blijkt uit de inscripties van de saltuarii “boswachters”[7]

In de loop van de tijd breidde het domein van Sylvanus zich uit naar andere gebieden, zoals de bescherming van de grenzen, een functie die oorspronkelijk werd geassocieerd met de godheid Terminus. Een echte expansie vond plaats toen Sylvanus werd overgebracht naar de provincies, waar hij werd verward met talrijke lokale goden van de inheemse bevolking. Uit verschillende bronnen uit die tijd blijkt dat Sylvanus verschillende soorten offers kreeg aangeboden, van varkens en melk tot lammeren en geiten [7].