Statua loricata acefala, da foro romano di Roselle, 50 d.C. ca., Museo archeologico e d'arte della Maremma, Grosseto

De Etruskische en later Romeinse stad Roselle lag aan de overkant van een nu verdwenen zoutmeer, Lacus Prelius, van Vetulonia. De overblijfselen zijn te zien in een interessant archeologisch gebied dat toegankelijk is voor het publiek, op een paar kilometer van Grosseto.

Roselle (Rusellae in het Latijn), was ooit een belangrijk centrum van de Etruskische beschaving en behoorde tot de Etruskische Dodecapolis, een confederatie van twaalf Etruskische steden die een politieke, economische en religieuze alliantie vormden. In 294 v.o.t. verloor het zijn politieke onafhankelijkheid aan Rome. Het trauma werd snel geabsorbeerd en de stad droeg zelfs bij aan de Afrikaanse expeditie van Scipio in de Tweede Punische Oorlog (205 v.o.t.). Archeologische onderzoeken hebben ook een belangrijke Romeinse fase en een aantal van de bijbehorende monumenten aan het licht gebracht: het forum, de basiliek, het amfitheater, de baden, het Augusteum en enkele woningen waaronder de elegante Domus dei Mosaici.

In de jaren 1960 en 1980 heeft de Soprintendenza per i Beni Archeologici della Toscana ongeveer veertig marmeren erebeelden (1e eeuw na C.) opgegraven die ooit de openbare gebouwen van de stad sierden, waaronder de beeldencycli die gevonden werden in de Domus degli Augustales en in de ‘Basilica dei Bassi'.

Er weren twee zittende beelden opgegraven die mogelijk keizer Claudius en zijn grootmoeder Livia voorstellen, respectievelijk afgebeeld als Jove en Juno. Livia werd door Claudius vergoddelijkt in 43 na C. [2]. Er zijn ook andere beelden geïdentificeerd, zoals die van Druso Major, Antonia Minor, Germanicus en Livilla.
Drie andere portretten, Tiberius, Drusus de jongere en Agrippina de oudere, werden direct ten zuiden van de hal gevonden, in de Domus dei Mosaici, het huis van de mozaïeken. Het is mogelijk dat ze oorspronkelijk in het Augusteum stonden.[5] Bij de opgravingen van het gebouw werd ook een bijzonder beeld gevonden van een man met een harnas aan. Tussen het Forum en het Augusteum is een kopie van het beeld te zien.

Genarale con lorica da parata decorata da barbari vinti (particolare),
da foro romano di Roselle, 50 d.C. ca.[1]

Het is een beeld van een loricate figuur dat in de buurt van de noordelijke muur van de Domus degli Augustales gevonden werd. Naast het hoofd, zijn ook de rechterarm en schouder, de linkerhand en beide voeten niet teruggevonden, hoewel voor de laatste de mullei calcei duidelijk te onderscheiden zijn[4]. De benen worden tot boven de knie bedekt door een tuniek en twee rijen pteryges met gemengde versiering onder de kuras waarin afwisselende elementen zoals gorgonia, palmetten, Silenische hoofden en wapengroepen min of meer te onderscheiden zijn. De mantel rust alleen aan de linkerkant op het harnas.[5] De totale afmetingen van het bewaarde deel zijn onbekend, maar het is duidelijk meer dan levensgroot.

Copia della statua di un generale romano, vestito di una corazza istoriata, Area Archeologica di Roselle [2]

Nu, dankzij een buitengewone subsidie van het Ministero per i Beni e le Attività Culturali (Ministerie van Cultureel Erfgoed en Activiteiten), besliste de Sovrintendenza om van een aantal beelden marmeren kopieën te maken en ze te plaatsen op de plek waar ze gevonden werden.

Het beeld van de geharnaste figuur vond kort na de ontdekking van het beeld een plaats in het Museo archeologico e d'arte della Maremma, in Grosseto. De marmeren kopie werd in de buurt van haar vindplaats geplaatst, tussen het Forum en de Domus degi Augustani.

Museo Archeologico e d'Arte della Maremma Het archeologisch museum in Grosseto, het Museo Archeologico e d'Arte della Maremma, biedt een overzicht van de geschiedenis van de Maremma, van de prehistorie tot de Middeleeuwen, met een focus op de Etruskische en Romeinse tijd. Het museum toont een breed scala aan archeologische en artistieke voorwerpen die in de regio zijn gevonden, en bezit een interessante collectie Romeinse beelden. Een specifieke collectie die in het museum te vinden is, is de keizerlijke cyclus van beelden uit Rusellae. Deze beelden zijn een belangrijk onderdeel van de Romeinse geschiedenis van de regio.

Museo archeologico e d'arte della Maremma, Statue in marmo dall'Augusteum di Rosellae, in centro la Statua loricata acefala [2]



Matrona vestita da sacerdotessa, forse Julia Agrippina minor (Agrippina minore), 50-100 d.C. ca, da foro romano di Roselle	Zittend beeld van Livia afgebeeld als Ceres, artefact ontdekt in het Agusteum in Roselle. 1e helft 1e eeuw., Museo Archeologico e d'Arte della Maremma, Grosseto	Helios, 50-150 d.C. ca., da Roselle, La domus degli Augustali(con foto del ritrovamento), Museo Archeologico e d'Arte della Maremma, Grosseto, Toscana
Museo archeologico e d'arte della Maremma Piazza Baccarini, 3, 58100 Grosseto Info:maam@comune.grosseto.it Coordinate: 42°45′41.5″N 11°06′49.31″E (Mappa) Openingstijden van 1 april tot en met 31 mei van dinsdag tot en met vrijdag: 9.30 - 16.00 uur zaterdag, zondag en feestdagen: 10.00 - 13.00 uur / 16.00 - 19.00 uur van 1 juni tot en met 30 september van dinsdag tot en met vrijdag: 10.00 - 18.00 uur zaterdag, zondag en feestdagen: 10.00 - 13.00 uur / 17.00 - 20.00 uur van 1 oktober tot en met 31 maart van dinsdag tot en met vrijdag: 9.00 - 14.00 uur zaterdag, zondag en feestdagen: 10.00 - 13.00 uur / 16.00 - 19.00 uur Sluitingsdagen: maandagen buiten feestdagen, 25 december, 1 januari en 1 mei Website \|Museo archeologico e d'arte della Maremma sul sito di Musei di Maremma \| Museo Archeologico e d'Arte della Maremma - Comune di Grosseto

Mappa Museo archeologico e d'arte della Maremma \| Ingrandire mappa
Galería Imagini Museo archeologico e d'arte della Maremma

Album Grosseto	Museo archeologico e d'arte della Maremma, ex palazzo del Tribunale, Grosseto	Roselle, area archeologica

Augusteum, Domus degli Augustali, Area Archeologica di Roselle	Area Archeologica di Roselle, Overzicht van de Domus dei Mosaici (Huis van de Mozaïeken)	Genarale con lorica da parata decorata da barbari vinti, dall'Area Archeologica di Roselle
Il Foro

Veduta aerea dell'Area Archeologica di Roselle, con al centro il Foro, a sinistra l'Augusteum e il Tempietto	Archaeologisch Park van Roselle, Het Forum, Gebouw met een omheining (Edificio con recinto)	L'area del Foro, Area Archeologica di Roselle

Roselle, area archeologica, copia di statua romana raffigurante Agrippina Minore, figlia di Agrippina Maggiore e Claudio Germanico, sorella di Caligola e madre di Nerone	Roselle, area archeologica, Basilica dei Bassi, copie in marmo realizzate nel 2009 (da sinistra: Bassus, Priscilla Soror, Valerianus Frater)	Agrippina Minor kijkt uit over de Basilica en de Cardo Maximus




[1] Photo by Carole Raddato, licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 2.0 Generic license. [2] Foto di Rein Ergo, All rights reserved © Traveling in Tuscany. [3] Ontleend van Paolo Liverani 1, Susanna Bracci, Roberta Iannaccone, Sara Lenzi and Donata Magrini, New Evidence about the Polychromy of Early Imperial Cycle from the Augusteum of Rusellae (Tuscany), Heritage 2023, 6(4), 3385-3401; https://doi.org/10.3390/heritage6040179 [4] "Mullei calcei" verwijst naar rode schoenen die door Romeinse keizers werden gedragen. Het is een term die specifiek verwijst naar de rode variant van de calceus, een type Romeinse schoen. De calcei mullei waren oorspronkelijk verbonden met de Albaanse koningen en werden later geadopteerd door Romeinse keizers, waardoor ze een teken van keizerlijke macht werden. De calceus was de algemene bovenklasse mannelijke schoeisel in de Romeinse Republiek en het keizerrijk. Het was meestal gemaakt van leer en had noppen. De calcei mullei waren dus een specifieke, rode uitvoering van deze schoen, die door de hoogste machthebbers werd gedragen. Pteruges zijn strookvormige verdedigingselementen die aan harnassen werden bevestigd, vooral in de Grieks-Romeinse tijd. Ze bedekten de bovenste delen van ledematen en waren gemaakt van metaal of zwaar leer. De term "pteruges" is afgeleid van het Griekse woord voor "veren" [5] Paolo Liverani 1, Susanna Bracci, Roberta Iannaccone, Sara Lenzi and Donata Magrini, New Evidence about the Polychromy of Early Imperial Cycle from the Augusteum of Rusellae (Tuscany), Heritage 2023, 6(4), 3385-3401, p.2. \| https://doi.org/10.3390/heritage6040179 [6] D. Boschung, Gens Augusta. Untersuchungen zu Aufsteffung, Wirkung und Bedeutung der Statuengruppen des jufisch-cfaudischen Kaiserhauses, Mainz am Rhein 2002.

Statua loricata acefala di Rusellae (da Boschung 2002) [6]